Kto szybciej pozbywa się wady wymowy: dzieci czy dorośli?

Logopeda
dr Ewelina Strawa-Kęsek

Wciąż bardzo często słyszy się, że wady wymowy można usunąć tylko w dzieciństwie oraz że terapia dorosłych jest żmudnym i długotrwałym procesem. Niestety często trafiają do mnie dorośli, którzy w pewnym momencie usłyszeli od innych logopedów, że dla nich jest już za późno. Również w literaturze logopedycznej można odszukać takie stwierdzenia:



(...) po 12-14 roku życia utrwala się tak zwana postawa artykulacyjna, tzn. ruchy artykulacyjne właściwe temu językowi, jakim dziecko się posługuje, ulegają zmechanizowaniu i po tym okresie usunięcie wady wymowy jest znacznie trudniejsze.[1]



Czy to prawda? Mam doświadczenie w pracy z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi, i z moich doświadczeń wynika, że jest wręcz przeciwnie. Zazwyczaj szybciej przychodziło mi uzyskanie prawidłowej pozycji spoczynkowej języka, właściwego połykania, czy wywołanie i utrwalenie dobrych dźwięków u młodzieży i dorosłych. Moje doświadczenia wciąż są jednak tylko moimi spostrzeżeniami. Dlatego, jako zwolenniczka Evidence Based Practice, czyli opierania swojej praktyki na wiarygodnych badaniach naukowych, chciałabym się odnieść do publikacji prof. Danuty Pluty-Wojciechowskiej pt. Efektywność terapii dyslalii. Logopedyczno-lingwistyczna analiza wyników badań. Autorka podzieliła badane przez siebie osoby na trzy grupy wiekowe: pierwsza obejmowała pacjentów od 3 do 6 roku życia, druga osoby w wieku 7-13 lat, trzecia młodież i dorosłych od 15 do 40 lat. Okazało się, że w ostatniej grupie zmiany na lepsze przychodziły szybciej i były bardziej dynamiczne - odnosiło się to i do inicjacji pozycji wertykalno-horyzontalnej i do połykania, oddychania, a także do tempa wywoływanych głosek.


Wygląda więc na to, że nie tylko z mojej praktyki, ale i z badań wynika, że terapia dorosłych ma sens i przynosi efekty szybciej niż terapia dzieci.



Bibliografia


[1] I. Styczek. Logopedia, Warszawa 1981, s. 16. Ct. za: D. Pluta-Wojciechowska, Efektywność terapii dyslalii. Logopedyczno-lingwistyczna analiza wyników badań, Katowice 2019, s. 249.