Czy terapia dorosłych ma sens?

Czy logopedzi w ogóle pracują z dorosłymi?

Większości osób wydaje się, że logopeda pracuje przede wszystkim z dziećmi bądź z osobami, które z różnych względów utraciły możliwość komunikowania się. To oczywiście prawda, ale coraz więcej dorosłych również decyduje się na kontakt ze specjalistą od mowy. Z wymową jest jak z każdym innym aspektem pracy nad sobą: nigdy nie jest za późno, żeby sobie pomóc. Komunikowanie się z drugim człowiekiem jest jedną z najważniejszych życiowych umiejętności i robienie tego pewnym głosem sprawia, że jakość naszego życia jest lepsza. Czasami dopiero po rozpoczęciu terapii pacjenci mają odwagę podjąć ważną dla nich decyzję np. o zmianie pracy i bez kompleksów nawiązują nowe znajomości. Ta zmiana jest widoczna zwłaszcza u młodych osób dorosłych w dużych miastach, takich jak Kraków, gdzie dostęp do usług logopedycznych jest o wiele łatwiejszy.

Z jakimi problemami dorośli zgłaszają się do logopedy?

Każdy przypadek jest inny i logopeda zawsze dostosowuje metody pracy do potrzeb konkretnej osoby, ale moich pacjentów podzieliłabym na pięć grup:

Pierwszą z nich stanowią osoby z wadami wymowy. Najczęstszą wadą jest rotacyzm, czyli nieprawidłowa wymowa głoski „r”, która jest uznawana za najtrudniejszą w języku polskim i w rozwoju mowy pojawia się najpóźniej. Nieprawidłowe „r” często jest wymawiane uwularnie, co oznacza, że w drganie wprawiany jest języczek - jest to tzw. „r" francuskie. Ta głoska może być również w inny sposób deformowana bądź zwyczajnie opuszczana. Poza rotacyzmem zdarza się także seplenienie, czyli wada polegająca na niewłaściwej wymowie głosek z szeregu syczącego („s”, „z”, „c”, „dz”) lub szumiącego („sz”, „rz”, „cz”, dż”). Często jest to seplenienie boczne lub międzyzębowe.

Druga, dość liczna grupa pacjentów, to osoby z jąkaniem. Czasami są to pacjenci, którzy w dzieciństwie byli pod opieką logopedy i terapia na krótszą lub dłuższą metę była pomocna, ale teraz objawy jąkania (choćby w związku z nowymi życiowymi wyzwaniami) się nasiliły. Są również takie osoby, które pierwszy raz konsultują się z logopedą, bo wcześniej niepłynność nie stanowiła dla nich problemu, nie mieli możliwości uczestniczenia w terapii albo nie wiedzieli, że mogą sobie pomóc.

Do trzeciej grupy zaliczam osoby z niewłaściwą pozycją spoczynkową języka. Często są to pacjenci przed, w trakcie lub po zakończeniu leczenia ortodontycznego. Dowiadują się od lekarza, że mają niewłaściwą pozycję spoczynkową języka i/lub nieprawidłowy sposób połykania, co wiąże się z np. napieraniem języka na zęby i ryzykiem ich ponownego wykrzywienia po zdjęciu aparatu.

Przedostatnia grupa, to ci, którzy chcą mówić ładniej, wyraźniej, wolniej, bardziej przekonująco. Zazwyczaj nie mają wad wymowy, często występują publicznie, prowadzą spotkania, warsztaty, szkolenia i chcą popracować nad emisją głosu i dykcją.